“Αντικατέστησα τη λευκή ζάχαρη στον καφέ μου με καστανή, για να γλιτώνω θερμίδες”.. Δεν είναι λίγες οι φορές που έχουμε ακούσει από ανθρώπους οι οποίοι θέλουν να χάσουν βάρος να λένε αυτήν ή παρόμοιες φράσεις. Έχει όμως κάποια βάση αυτό;
Η ζάχαρη, η οποία κατά την εισαγωγή της στο εμπόριο πίσω στο χρόνο ήταν προνόμιο των πλουσίων, πλέον έχει φτάσει να είναι ένα συστατικό που βρίσκεται παντού, είτε φανερά είτε κρυφά. Και χάρη και στην έμφυτη τάση του ανθρώπου να έλκεται από τις γλυκές γεύσεις, έχει γίνει η πιο γλυκιά ”εξάρτηση” των περισσότερων καταναλωτών.
Ως φυσικό συστατικό, θα τη συναντήσουμε στο μέλι, τα φρούτα και τα λαχανικά. Ενώ εμπορικά, παράγεται από το ζαχαροκάλαμο και τα σακχαρότευτλα, με συνεχή παραγωγική διαδικασία, όπου έγκειται και η διαφοροποίηση της σε λευκή ή καστανή ζάχαρη.
Ας το εξηγήσουμε, όμως, λίγο παραπάνω.
Η λευκή κρυσταλλική ζάχαρη προέρχεται από ζαχαροκάλαμα ή ζαχαρότευτλα, με το τελικό προϊόν της καθαρισμένο από κάθε είδους βρωμιάς. Διατίθεται σε ποικίλες μορφές ανάλογα με το πάχος των κρυστάλλων της, όπως για παράδειγμα η απλή κρυσταλλική ζάχαρη και η ζάχαρη άχνη. Πέρα από τις προσμίξεις όμως, κατά τη διαδικασία της παρασκευής της, απομακρύνονται και όλες οι βιταμίνες και μέταλλα που υπάρχουν στο αρχικό φυτό. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα η λευκή ζάχαρη να μην περιέχει κανένα θρεπτικό συστατικό, πέρα από τη σουκρόζη, που αποδίδει 16 θερμίδες ανά κουταλάκι του γλυκού (5 γρ).
Η καστανή ζάχαρη τώρα, είναι στην ουσία ότι ακριβώς και η λευκή, με τη διαφορά ότι προστίθεται μελάσα. Η μελάσα είναι ένας παχύρρευστος χυμός που προέρχεται από τα ζαχαρότευτλα σε ένα ενδιάμεσο στάδιο παρασκευής της ζάχαρης. Εξαιτίας της μικρότερης επεξεργασίας που έχει δεχτεί, μπορεί να αποτελέσει πηγή ασβεστίου, μαγνησίου, καλίου, σιδήρου και χαλκού και μερικών βιταμινών (κυρίως πηγή του συμπλέγματος B).
Όμως, στην καστανή ζάχαρη συγκεκριμένα, η μελάσα ανιχνεύεται σε τόσο μικρή ποσότητα, ώστε είναι επαρκής, μεν, για να της δώσει το χαρακτηριστικό καστανό της χρώμα, δεν είναι αρκετή, δε, για να προσφέρει το πλήθος αυτό των θρεπτικών της οφελών για τον άνθρωπο.
Και τελικά, ακόμα και όσον αφορά στο θερμιδικό περιεχόμενο, η διαφορά της λευκής από την καστανή ζάχαρη είναι μηδαμινές. Οι διαφορές στις θερμίδες μεταξύ καστανής και λευκής ζάχαρης είναι ελάχιστες- ενώ, μάλιστα, η καστανή ζάχαρη θα μπορούσε να περιέχει κάποια παραπάνω θερμιδική αξία από τη λευκή, λόγω της μελάσας που προαναφέρθηκε!
Καταλαβαίνουμε, λοιπόν. από όλα τα παραπάνω, ότι η αντικατάσταση της λευκής ζάχαρης στον καφέ με την καστανή, δεν έχει κάποιο θερμιδικό ή θρεπτικό όφελος για τον καταναλωτή. Ίσα- ίσα, πρόκειται από τους μύθους-παγίδες που κατά καιρούς ακούμε γύρω από τη διατροφή, και εύκολα ο καθένας μας, αν δε γνωρίζει, μπορεί να πέσει μέσα. Επιλέγουμε, τελικά, να καταναλώσουμε κάτι που νομίζουμε ότι είναι υγιεινό ή, τέλος πάντων, λιγότερο επιβαρυντικό για το σώμα μας, χωρίς στην πραγματικότητα να είναι.
Φυσικά, δεδομένου ότι η υψηλή κατανάλωση μεγάλων ποσοτήτων ζάχαρης μπορεί να δημιουργήσει προβλήματα στον οργανισμό μας, σίγουρα θα ήταν ωφέλιμη μια προσπάθεια αποφυγής της, ή έστω ελάττωσής της. Αλλά, εάν τελικά απολαμβάνουμε περιστασιακά τη ζάχαρη στον καφέ μας, ας επιλέξουμε αυτή που μας ταιριάζει καλύτερα γευστικά, και ας μην πέφτουμε ‘θύματα’ σε τέτοιες συγκρίσεις-παγίδες.
