Τι σου έρχεται στο μυαλό όταν ακούς τη λέξη ‘’βακτήριο’’; Στους περισσότερους από εμάς μάλλον κάτι επικίνδυνο, απειλητικό για την υγεία- η, τουλάχιστον, κάτι όχι χρήσιμο για το σώμα μας.
Κι όμως, το σώμα μας φιλοξενεί πάνω από 100 τρισεκατομμύρια βακτήρια, χιλιάδων διαφορετικών ειδών-και, τα περισσότερα, είναι φιλικά προς εμάς. Μάλιστα, από πολλά από αυτά εξαρτάται η ευζωία ή ακόμα και η επιβίωσή μας!
Τα προβιοτικά, ανήκουν σε αυτούς ακριβώς τους τύπους συμβιωτικών βακτηρίων, που ‘’κατοικούν’’ στο ανθρώπινο έντερο. Πρόκειται, δηλαδή, για ζωντανούς μικροοργανισμούς, που βρίσκονται φυσιολογικά στο έντερο και λειτουργούν με πλήθος τρόπους, ωφέλιμους για το σώμα μας.
Για να καταλάβουμε καλύτερα πως λειτουργούν τα προβιοτικά, πρέπει ίσως να καταλάβουμε πως λειτουργεί το γαστρεντερικό μας σύστημα. Το περίπλοκο αυτό σύστημα, έχει κυρίως 3 λειτουργίες: την απορρόφηση των θρεπτικών συστατικών, την απόσπαση ενέργειας από τις τροφές και, φυσικά, την απομάκρυνση των περιττών για το σώμα μας στοιχείων. Μέσα στο γαστρεντερικό σωλήνα, βρίσκεται αυτό που ονομάζουμε ‘’μικροβίωμα’’. Το μικροβίωμα είναι ένα οικοσύστημα που αποτελείται από αποικίες βακτηρίων, μυκήτων, ιών και άλλων μικροοργανισμών- και είναι απαραίτητο για την επιβίωσή μας. Καθώς το γαστρεντερικό μας σύστημα δε μπορεί να αποσπάσει όλα τα θρεπτικά συστατικά των διαφορετικών τύπων τροφής που καταναλώνουμε, αυτά που ονομάζουμε ‘’καλά βακτήρια’’, δηλαδή τα προβιοτικά, κάνουν για εμάς αυτήν ακριβώς τη δουλειά: διασπούν και βοηθούν στην απορρόφηση τους από το σώμα.
Μιλάμε, λοιπόν, για ένα οικοσύστημα που αποτελείται από δισεκατομμύρια διαφορετικά βακτήρια, σε μία ευαίσθητη μεταξύ τους ισορροπία. Με το πέρασμα των χρόνων, και με το σύγχρονο τρόπο ζωής, έρχονται πολλοί παράγοντες (όπως το κάπνισμα, το στρες, η διατροφή, το αλκοόλ, οι διάφορες λοιμώξεις κ.α.) να επιδράσουν και να αλλοιώσουν την ισορροπία αυτή- με, όπως αποδεικνύεται, καταστροφικές συνέπειες για την υγεία μας.
Τα τελευταία 20 χρόνια, η εκτεταμένη έρευνα πάνω στα προβιοτικά, έχει φέρει στο φως πλήθος πληροφοριών και πολλαπλές συσχετίσεις μεταξύ της υγείας της εντερικής μας χλωρίδας και της συνολικής μας υγείας. Τα βακτήρια στο έντερό μας, καθώς είναι υπεύθυνα σε μεγάλο βαθμό για τη σωστή αποδόμηση και απορρόφηση θρεπτικών συστατικών από τον οργανισμό μας, μπορούν όπως φαίνεται να επηρεάσουν σε μεγάλο βαθμό τη σωματική υγεία, τη διάθεσή και την ψυχική υγεία μας. Πέρα από τις προφανέστερες συνέπειες, τις εντερικές διαταραχές, ανωμαλίες στο εντερικό μικροβίωμα έχουν βρεθεί να συνυπάρχουν και να σχετίζονται με ασθένειες όπως ο διαβήτης, τα αυτοάνοσα νοσήματα, ακόμα και η κατάθλιψη. Ακόμα, καθώς οδηγούν σε δυσαπορρόφηση συστατικών, σχετίζονται με παθήσεις όπως η αναιμία- και όλα αυτά είναι όσα μόνο γνωρίζουμε με βάση τις μέχρι σήμερα έρευνες.
Όπως καταλαβαίνουμε λοιπόν είναι ζωτικής σημασίας η διατήρηση ενός όσο γίνεται περισσότερο υγιούς εντερικού μικροβιώματος. Αν και στο εμπόριο κυκλοφορούν πολλά συμπληρώματα προβιοτικών (με απλούστερα αυτά που σίγουρα καθένας μας έχει πάρει τουλάχιστον μια φορά στη ζωή του για να αντιμετωπίσει αλλοιώσεις στο μικροβίωμα εξαιτίας των αντιβιοτικών), τα καθημερινά βήματα για να φροντίσεις το έντερό σου είναι πιο απλά:
Εάν τηρείς αυτούς τους απλούς κανόνες στην καθημερινότητά σου, δεν υπάρχει ανάγκη για ένα συμπλήρωμα προβιοτικών σε καθημερινή βάση, με εξαιρέσεις φυσικά συγκεκριμένες ασθένειες και παθήσεις.
Η συνεχιζόμενη έρευνα πάνω στα προβιοτικά και τη σημασία τους για το ανθρώπινο σώμα έχει να προσφέρει ακόμα σημαντικές γνώσεις. Το μόνο σίγουρο όμως ως σήμερα, και αυτό που πρέπει να κρατήσουμε, είναι ένα: τελικά, φροντίζοντας το εντερικό σου μικροβίωμα, στην ουσία φροντίζεις εσένα τον ίδιο.
